Investing for Communities of Color: Build generational wealth (Vietnamese)
Các cộng đồng người da màu đầu tư: Xây dựng thế hệ thịnh vượng
Vì một số lý do, tỷ lệ cộng đồng người da màu đầu tư thấp hơn người da trắng. Tuy nhiên, đầu tư là yếu tố chính để đạt đến an toàn tài chính lâu dài và gầy dựng truyền thống thịnh vượng cho nhiều thế hệ. Ấn bản này giải thích các trở ngại đầu tư cho cộng đồng người da màu, cũng như vì sao khởi sự đầu tư là điều vô cùng quan trọng, phải bắt đầu ra sao (cho dù quý vị không có nhiều tiền để đầu tư) và theo dõi sâu sát cũng như cung cấp các nguồn tài liệu về đầu tư và tài chánh cá nhân để quý vị tìm hiểu thêm.
For a number of reasons, communities of color invest at lower rates than white people do. But investing is a key component of achieving long-term financial security and building generational wealth. This publication explains the barriers to investing for communities of color, as well as why it’s crucial to start investing now, how to get started (even if you don’t have much to invest) and stay on track, and where to find more information about investing and personal finance.
Publication Series
- This publication is part of the Investing Basics training module.
Download File
PDF files may contain outdated links.
Investing for Communities of Color: Build generational wealth (Vietnamese)
File Name: Investing_BIPOC_2023_VN.pdf
File Size: 0.8MB
Languages Available
Table of Contents
Đầu tư là bước vô cùng quan trọng để đi đến an toàn tài chánh lâu dài. Cho dù các quy tắc đầu tư sáng suốt áp dụng giống nhau bất kể chủng tộc, thế nhưng, người Da Đen, Thổ Dân và các người da màu khác giáp mặt với các rào cản khiến họ không thể đầu tư hay bị nản lòng—chưa kể đầu tư là một trong các bước chính để rút ngắn khoảng cách thịnh vượng giữa các chủng tộc (bất công trong sở hữu tài sản khác nhau giữa các chủng tộc và sắc dân).
Ấn bản này chú trọng vào vì sao các cộng đồng người da màu cần đầu tư và cách làm. mục đích nữa của ấn bản này là để đi kèm với ấn bản dài “Các Đầu Tư Căn Bản: Bắt Đầu Để Tiền Phục Vụ cho Quý Vị”, trình bày các nền tảng đầu tư -- từng loại đầu tư và cách quản lý rủi ro, thuế và tốn phí đến cách mở một trương mục, chọn loại đầu tư, tìm tư vấn về đầu tư, và tránh bị lừa và gian lận. Ấn bản cũng có nhiều đường dẫn đến các nguồn giúp đỡ để quý vị tiếp tục học thêm về đầu tư.
Hố ngăn cách chủng tộc trong đầu tư
Dựa theo một thống kê, một nửa dân số Da Đen (51%) và Người Mễ (49%) trưởng thành ở Mỹ hiện thời không đầu tư gì cả – tỷ lệ này cao hơn nhiều khi so sánh với cộng đồng người Á Châu (32%) hay da trắng (28%). Con số khác nhau giữa các cuộc nghiên cứu này với nhiều nghiên cứu khác, nhưng các kết quả đều giống nhau: Tỷ lệ người da màu đầu tư rất thấp so với người da trắng.
Có nhiều lý do cho vấn đề này. Trước tiên, vì tiền lương khác biệt vẫn hiện hữu giữa các chủng tộc, Người Mỹ Da Đen, La Tinh và Người Mỹ bản địa, nói chung, tiền lương không dư để đầu tư. Nhiều công việc trả lương thấp ở Mỹ do người da màu làm nhiều hơn, và cũng không có quỹ hưu trí trong chỗ làm như 401 (k) mà đó là cách hầu hết người Mỹ đầu tư. Báo Morningstar Report năm 2021 tường thuật rằng tỷ lệ các gia đình người Mễ không được sở làm cung cấp quỹ hưu trí, 17% thấp hơn gia đình da trắng không gốc Mễ.
Gia đình người da trắng cũng có nhiều cơ hội nhận của hồi môn từ cha mẹ và ông bà của họ, và tiền hồi môn này của họ nhiều hơn so với các gia đình Da Đen hay Mễ (Inheritances by race)— đây là nguồn tài chánh đáng kể có thể dùng cho đầu tư.
Nợ nần cũng là yếu tố khác đóng góp vào hố ngăn cách trong đầu tư giữa các chủng tộc. Các cộng đồng người da màu không có dư tiền kiếm được để đầu tư vì họ mắc nợ phi thu nhập. Thí dụ, kết quả của một cuộc nghiên cứu cho thấy học sinh Bản Địa Mỹ nợ tiền học mỗi tháng cao nhất, còn học sinh da đen đứng hàng thứ hai nợ tiền học mỗi tháng thường là $350 trở lên. Một cuộc nghiên cứu khác đúc kết sự chênh lệch trong nợ ròng (món nợ cao hơn giá trị tài sản sở hữu) trong các gia đình da đen (18.9%) và Mễ/La Tinh (11.3%).
Ngoài các rào cản này, thiếu sót về sự đa dạng trong kỹ nghệ đầu tư khiến ngăn cản người da màu đầu tư. Cố vấn tài chánh thường là da trắng (76.5%), và trong giới Hoạch Định Tài Chánh Có Chứng Chỉ (CFPs - Certified Financial Planners (CFPs), chỉ có 1.68% là da đen và 2.46% gốc La Tinh. Một cuộc thăm dò ý kiến những nhân viên làm trong công ty tài chánh tiết lộ rằng gần 60% nữ giới gốc Á Châu trong kỹ nghệ này nói chủng tộc của họ là yếu tố ngăn cản đường tiến thân sự nghiệp của họ. Điều này tạo các khó khăn cho người đầu tư da màu kiếm các cố vấn tài chánh trông giống họ hay họ có thể tin tưởng.
Tỷ lệ hiểu biết tài chánh thấp cũng đưa đến tỷ lệ đầu tư thấp. Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy hiểu biết căn bản tài chánh nói chung thấp trong tất cả các chủng tộc ở Mỹ, nhưng nó còn thấp hơn giữa các cộng đồng người da đen, Mễ và Mỹ bản địa. Trong khi nhiều trường học có một số môn dạy tài chánh, nhưng phẩm chất và số lượng không nhất quán. Nếu những người trưởng thành không đầu tư và dạy cho con cái họ cách thức, thế hệ kế tiếp có chiều hướng ít đầu tư.
Tại sao các cộng đồng người da màu cần phải đầu tư
Đầu tư là một phần cần thiết của bất kỳ kế sách tạo dựng thịnh vượng lâu dài, có nhiều lý do quan trọng đặc biệt để người da màu cần đầu tư.
Cân bằng lại hệ thống kỳ thị chủng tộc trong nhân sự và dịch vụ tài chánh. Kỳ thị có hệ thống tiếp tục phương hại đến các cộng đồng người da màu, hậu quả là họ bị trả lương thấp, tỷ lệ sở hữu nhà thấp, tốn phí tín dụng cao, tiền nợ học phí còn cao và các hậu quả khác. Tuy nhiên, đầu tư là một trong lãnh vực hiếm hoi mà chủng tộc không là yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng hay kết quả đầu tư. Thời này, bất cứ ai cũng có thể mở một trương mục đầu tư trên mạng điện toán, bất kể lợi tức, tình trạng nhà ở, việc làm, điểm tín dụng, trình độ học vấn – hay màu da. Hai người đầu tư – một là da trắng và người kia là da màu – cùng mua một cổ phần chứng khoán hay quỹ đầu tư sẽ có lời hay mất tiền như nhau. Khi đầu tư vào cổ phần chứng khoán không bảo đảm sự thịnh vượng trong suốt 30 năm qua, chỉ số của công ty S&P 500 có tỷ lệ tiền lời đôn lên trung bình là 10.7% mỗi năm (có một vài năm bị lỗ lớn và các năm khác sinh lời lớn – đó là lý do rất quan trọng để đầu tư đường dài.
Tạo dựng thế hệ thịnh vượng. Thế hệ thịnh vượng là tài sản truyền từ đời này sang đời khác. Đây là hoán đổi chính yếu nhắm đến các cộng đồng người da đen, thổ dân và da màu. Để tạo dựng thế hệ thịnh vượng, làm việc và để dành chưa đủ, quý vị cần phải đầu tư tiền sinh ra lời Điều này có thể làm được qua việc là chủ cơ sở thương mại và địa ốc cũng như bằng cách đầu tư vào thị trường chứng khoán trên con đường tạo dựng thịnh vượng, vì nó chỉ cần một số tiền nhỏ để bắt đầu.
Đào tạo các nhà đầu tư tương lai. Trẻ em trong gia đình có cha mẹ hay ông bà không đầu tư sẽ không tiếp cận với việc đầu tư như là một phần quản lý tiền bạc bình thường và các em không học được cách tự đầu tư qua quan sát và bàn bạc khi các em lớn lên. Thiếu tiếp cận này làm tăng khoảng cách giàu nghèo trong chủng tộc.
Các mẹo cho nhà đầu tư người da màu
Đây là một số mẹo giúp quý vị khởi sự đầu tư.
Trau giồi học đầu tư. Cho dù quý vị chưa bao giờ tiếp cận đến chuyện đầu tư, điều tối quan trọng và có thể làm được là bắt đầu học hỏi để đồng tiền phục vụ cho quý vị và khởi sự tạo dựng thịnh vượng. Quý vị có thể tự mình làm được việc này bằng cách lấy các lớp miễn phí trên mạng điện toán, đọc các trang mạng hướng dẫn về tài chánh cá nhân, các bài xã luận (blog), bài báo và công ty môi giới hướng dẫn (xem nhiều tài liệu trong bài Chỉ Dẫn Cơ Bản về Đầu Tư, và lắng nghe hội thoại (podcast) trên mạng điện toán (xem phần “Để tìm hiểu thêm” phía dưới). Hay quý vị học từ một nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm hoặc một cố vấn viên chuyên nghiệp. Một khi có căn bản, quý vị tiếp tục học cách mở một trương mục với một số tiền mặt hay bằng cách thực hành tạo một tập hồ sơ đầu tư trên mạng do các ứng dụng kỹ thuật trong máy di động cung cấp như E*Trade và TD Ameritrade.
Dùng trương mục hưu trí. Trương mục hưu trí là chỗ tốt nhất để đầu tư. Tùy vào loại trương mục hưu trí, quý vị sẽ trì hoãn hay tránh trả thuế hoàn toàn trên số tiền đầu tư sinh lời của quý vị. Không để bị đánh thuế vào đầu tư sinh lời của quý vị có ảnh hưởng lớn đến tiền đầu tư gia tăng của quý vị qua thời gian. Nếu dùng quỹ hưu trí trong sở làm và công ty của quý vị có cho thêm tiền tương xứng với tiền của quý vị gửi vô, quý vị nên tận dụng quỹ này trước tiên và bỏ vào ít nhất số tiền đòi hỏi để lấy được hết số tiền của sở đóng góp thêm. Nếu sở làm không có quỹ hưu trí cho nhân viên, quý vị mở một trương mục hưu trí truyền thống hay Roth IRA (trương mục hưu trí cá nhân) cho bản thân. Vì rút tiền ra khỏi quỹ hưu trí có giới hạn, điều tốt nhất cũng nên mở một trương mục riêng không phải là quỹ hưu trí, nếu quý vị có đủ tiền cho vào trương mục này.
Dùng Fin Tech (ứng dụng kỹ thuật) để việc đầu tư dễ dàng hơn. Có một số ứng dụng tốt cho người mới đầu tư, bao gồm các ứng dụng trương mục hưu trí để lựa chọn, nhất là nó hữu dụng nếu quý vị không có quỹ hưu trí trong sở làm (mặc dù quý vị có thể mở một trương mục IRA không cần đến ứng dụng kỹ thuật). Một số hãng FinTech do người da đen làm chủ chú trọng vào các dịch vụ tài chánh cho các cộng đồng da màu để dễ dàng sử dụng đã gia tăng trong thời kỳ đại dịch. Trước khi chọn một ứng dụng, quý vị nên hiểu các chức năng của mỗi ứng dụng là gì và xác định cái nào hữu ích nhất cho quý vị; so sánh các lệ phí và số tiền tối thiểu phải bỏ vào; biết các lựa chọn đầu tư của quý vị là gì; và biết loại công cụ hướng dẫn nào có sẵn. (Video dài năm phút của CNET giải thích cách chọn một ứng dụng đầu tư.
Khởi sự ít bằng một đầu tư siêu nhỏ. Phải có nhiều tiền để khởi sự đầu tư là một quan niệm sai lầm khiến nhiều người không dám bắt đầu. Đầu tư ít là cách để vào thị trường chứng khoán chỉ với vài đồng Mỹ kim một tuần, qua cách đầu tư vào quỹ thị trường trao đổi ETFs (exchange-traded funds) hay các cổ phần chia nhỏ. Nhiều ứng dụng có chức năng đầu tư siêu nhỏ, vì thế quý vị cần xem các chức năng, lệ phí v.v. để tìm ra cái nào tốt nhất cho quý vị. Thí dụ: ứng dụng Acorns làm tròn tổng số tiền quý vị mua qua đường dẫn đến thẻ tín dụng hay thẻ khấu trừ (debit) và đầu tư vào nhiều loại khác nhau trong một quỹ thị trường trao đổi ETF. Hầu hết các nhà môi giới trên mạng điện toán cho người tiêu thụ mua các một phần cổ phần của các công ty công cộng với giá chỉ thấp như $5 Mỹ kim hay để dành từ từ cho đến khi trong trương mục có đủ tiền để mua nguyên một cổ phần. Để biết thêm chi tiết về các cổ phần chia nhỏ này, quý vị vào xem bản tin của Nha Thanh Tra U.S. Securities and Exchange Commission’s (SEC). Để biết thêm về ưu và khuyết điểm của đầu tư siêu nhỏ, quý vị vào trang The Penny Hoarder.
Đầu tư tự động. Một trong các lợi ích của quỹ hưu trí trong sở làm là quý vị bỏ tiền vào tự động – tiền lấy trực tiếp từ ngân phiếu lương và đầu tư vào mỗi kỳ phát lương nên quý vị không cần phải làm gì thêm. Nếu không có trương mục hưu trí trong sở làm, quý vị cố gắng (What Is an Automatic Investment Plan?) hỏi sở làm của quý vị có cho quý vị đóng góp một phần tiền trong ngân phiếu tiền lương vào trương mục do công ty môi giới mở cho quý vị được hay không, hoặc hỏi ngân hàng của quý vị về vụ chuyển tiền đều đặn từ trương mục ngân phiếu của quý vị đến trương mục môi giới vào ngày lãnh lương (hoặc bất kỳ ngày cụ thể nào, chẳng hạn như ngày đầu tiên của tháng). Một khi có tiền trong trương mục, quý vị tự chọn đầu tư hay cài đặt các đầu tư tự động vào trong các quỹ đầu tư quý vị đã có sẵn. Quý vị liên lạc với công ty môi giới nếu quý vị có một trương mục có các lựa chọn và hướng dẫn. Quý vị cũng có thể chọn cổ phần có cho tiền lời, chia tiền lời (dividends) hoặc tái đầu tư tự động số tiền lời đẻ ra từ tiền vốn quý vị bỏ vào.
Tìm một cố vấn viên hiểu quý vị. Không phải người đầu tư nào (ngay cả người mới đầu tư) đều cần một cố vấn viên tài chánh, nhưng nếu quý vị cảm thấy sẽ có lợi nếu mướn một cố vấn viên, thời nay không khó để tìm một người hiểu được các kinh nghiệm và khó khăn của quý vị. Chia sẻ văn hóa giống nhau có thể giúp tạo tin tưởng giữa thân chủ và cố vấn viên. Các công cụ trên mạng điện toán chẳng hạn như chức năng tìm cố vấn viên do Hiệp Hội Cố Vấn Viên Tài Chánh Người Mỹ Gốc Phi Châu, the XY Planning Network và the Azzendo Group, có thể giúp quý vị tìm một người xứng cho quý vị. Sau khi giới hạn các ứng viên, sàng lọc các lựa chọn của quý vị thật kỹ. Các công cụ trên mạng cho quý vị xác định sự khả tín của một cố vấn viên tài chánh hay của công ty môi giới, để biết họ có bị Nha Thanh Tra SEC phạt hay không, và hiểu điều lệ của công ty môi giới trong bản “tóm tắt mối quan hệ với thân chủ” (CRS).
Đừng quá bảo thủ. Một số người ngại rủi ro trong đầu tư hơn những người khác, nghĩa là họ có xu hướng giữ tiền trong trương mục bảo đảm sinh lời, cho dù thấp, nhưng không bị rủi ro là tiền vốn của họ bị mất (số tiền họ đầu tư), thay vì bỏ tiền vào các đầu tư như cổ phần hay có giá trị trồi sụt. Tuy nhiên, bỏ tất cả tiền của quý vị vào trương mục tiết kiệm chính nó cũng có rủi ro: mất quyền lực mua vì lạm phát. Ý nghĩ bị mất tiền làm quý vị sợ hãi, nhưng điều quan trọng quý vị cần biết là đầu tư lâu chừng nào (mua và giữ), tiền của quý vị có chiều hướng tăng lên. Đó là vì khi thị trường chứng khoán lên xuống trong thời gian ngắn (gọi là trồi sụt), nhưng quá khứ cho thấy nó lên trở lại trên đường dài. Điều chính yếu là đừng nên tránh rủi ro, nhưng quản lý nó.
Tránh loại đầu tư có quá nhiều rủi ro. Lịch sử cho thấy có sự kỳ thị và bị loại bên lề trong kỹ nghệ tài chánh, nên cũng dễ hiểu khi các cộng đồng người da màu muốn có chọn sự độc lập khỏi các ngân hàng tài chánh dòng chính. Tuy nhiên, các loại đầu tư mới này quá lớn, nếu không nói là không được kiểm soát và mang rủi ro thực tế là quý vị mất hết tiền (hay còn nhiều hơn nữa!) Thị trường tiền ảo (crypto) bị vỡ nợ vào cuối tháng giêng 2022, 1 tỷ Mỹ kim biến mất. (Đừng đầu tư dựa trên các lời bảo đảm từ các người nổi tiếng, vì các hãng này trả tiền cho các lực sĩ danh tiếng và người nổi tiếng để ủng hộ các sản phẩm của hãng.) Giao dịch Forex (trao đổi ngoại tệ) khá rủi ro và phức tạp, cũng như hầu hết người trao đổi bị mất tiền. Thị trường NFT (non-fungible token) trồi sụt quá cao và dễ bị lừa. Đối với hầu hết người đầu tư, nhất là những ai mới đầu tư hay không thể mất tiền vốn – cách tốt nhất là đầu tư vào các công ty có quá khứ giao dịch lâu dài, cách để quản lý mức độ rủi ro quý vị có thể cáng đáng được và có sự bảo vệ người tiêu thụ.
Cảnh giác đừng bị lừa. Hàng năm, hàng ngàn người bị mất tiền đầu tư vì bị lừa. Điều này không có nghĩa quý vị nên tránh đầu tư, quý vị chỉ cần cẩn thận. Trong những cách tự bảo vệ mình là đừng tin vào các lời hứa bảo đảm lời cao, bảo đảm rằng quý vị không mất tiền hay rêu rao đây là cơ hội đầu tư “chỉ giành riêng” hoặc “có một không hai.” Đừng đầu tư khi bị áp lực, và đừng theo cao trào đầu tư hoặc không đầu tư vào bất kỳ cái gì quý vị không hiểu. Có nhiều kẻ lừa đảo trên mạng xã hội, họ săn tìm trong cộng đồng da màu. Để biết thêm chi tiết về các loại đầu tư giả mạo, quý vị vào trang.
Để tìm hiểu thêm
10 kiểu đồng tiền chuyển dịch trong năm 2013 (các bước ưu và khuyết điểm tiền sinh lời trong trương mục tiết kiệm và đầu tư, giám sát và quản lý tiền quý vị tiêu)
Cách Khởi Sự Đầu Tư trong năm 2023 (cung cấp sáu điều quý vị có thể làm để khởi sự đầu tư bất kỳ lúc nào – không chỉ trong năm 2023)
Đầu Tư Thị Trường Chứng Khoán Là –và Không Là – Đen & Trắng (các kết quả thăm dò ý kiến của công ty Schwab cho thấy có khoảng cách nhỏ trong đầu tư trong khi cũng tiết lộ các vấn đề còn vướng mắc)
Kế Sách Đầu Tư cho cộng đồng gốc Châu Mỹ La Tinh (chỉ dẫn giúp bất cứ người nào --- bất kể chủng tộc—khởi sự đầu tư, kèm theo các thống kê cụ thể và dữ kiện xác thực của người Mễ/La Tinh)
Hóa giải các hành vi đầu tư phổ thông trong các cộng đồng người Mỹ gốc Á Châu (các ý kiến sâu sắc từ một nhà cố vấn tài chánh có chứng chỉ sanh đẻ ở Trung Hoa)
Đây là cách Người Mỹ gốc Phi Châu có thể khởi sự tạo dựng sự giàu có ngay từ bây giờ (các bước bao gồm đầu tư trong thị trường và tìm các cách để trao tiền của đến người thừa kế.)
‘Nhà Thay Đổi’: Những người đầu tư da đen và Mễ Muốn Tập Hồ Sơ Của Họ Tương Xứng Với Giá Trị Tiền của Họ (cuộc nghiên cứu cho thấy những người đầu tư Da Đen và Mễ hay muốn trong vai trò chủ động cho các đầu tư của họ hơn là người đầu tư da trắng)
7 Nhà Ảnh Hưởng người Á Châu và Đảo Thái Bình Dương để Đi Theo (nội dung tài chánh cá nhân trên mạng điện toán và mạng xã hội)
Hội Thoại Tài Chánh Cá Nhân để dồi dào kiến thức
Published / Reviewed Date
Published: April 28, 2023
Download File
Investing for Communities of Color: Build generational wealth (Vietnamese)
File Name: Investing_BIPOC_2023_VN.pdf
File Size: 0.8MB
Sponsors
Notes
Bản chỉ dẫn này được biên soạn với sự tài trợ của Nasdaq Foundation.
Filed Under
Copyright
© 2023 –2024 Consumer Action. Rights Reserved.